Skrotconki, markěrowanja a symbole, kenž se wužywaju w DNWju
- Wót lěta 2015 integrěruju se do DNWja pó kšacach audio-nagrawanja, ako ilustrěruju wugronjenje. W padach, źož se teke zwenka dialektalneje rěcy powšyknje akceptěruju wšake warianty wugronjenja, pódawaju se na wěstych městnach alternatiwne nagrawanja. Krotke wopisanje wótpowědnego projekta pśi Serbskem instituśe namakajośo how.
- xyz
- Zapisk xyz pokazujo na to, až njamóžo se nimskemu gronidłu abo jadnomu z jogo wóznamow pśirědowaś žeden generalizěrujucy dolnoserbski ekwiwalent. W takich padach wuchada konkretne wužywanje dolnoserbskich słow z konteksta. Pśikłady to ilustrěruju.
- [???]
- Na wšakich městnach słownika mógu hyšći stojaś ekwiwalenty abo pśikłady, kenž su markěrowane z pšašakami [???]. W takich padach njejo se dotychměst namakał dolnoserbski wótpowědnik abo markěrowanje pokazujo na to, až awtory a tamne informanty njejsu se byli wěste, lěc wótpowědny wuraz se góźi za dany zwisk abo nic. W kóńcnej wersiji słownika se toś te wóznamjenjenja zgubiju.
- Fakt, až take njewěstosći eksistěruju, wuchada z togo, až njejo dolnoserbšćina we wěstych wobłukach słownego składu dosć wutwarjona resp. z togo, až njejsu leksikaliske jadnotki dosć skonsoliděrowane. Dalšnu śěžu napórajo, až njejo se mógało dolnoserbske pismojstwo dotychměst dopołnje wupóceraś a za zaměry leksikografije spśistupniś.
- *
- Gwězdka pla jadnotliwych słow, kupkow słow abo pśikładowych sadow pokazujo na to, až jadna se wó dolnoserbski wótpowědnik, ako njejo se pśed tym wobspomnjeł pla regularnych dolnoserbskich ekwiwalentow. Tak dej se tomu zadoraś, až wužywarje maju wěsty ekwiwalent za »powšyknje płaśecy« a wužywaju jen wobšyrnje wužywaju, rowno až móžo wustupowaś jano w specifiskich kontekstach a jadnotliwych zwězkach słow. Togodla se pód regularnymi ekwiwalentami njenalicyjo.
- Pla pśikładow mjazy »wobrotami«, źož namakaju se głownje frazeologizmy, se gwězdka njewužywa, dokulaž su leksikaliske wósebnosći how normalne.
- +
- Wótergi markěruju se nimske lemy abo wóznamy z wusoko stajonym „+“, kótarež njejsu w nimšćinje powšyknje znate abo wužywane, za kótarež pak ma dolnoserbšćina wótpowědne słowo. Pśiwześe toś tych słow połni teke zaměr dokumentacije. Pśikłada stej Herumrennerin abo Verblöder.
- [2]
- kazusowa rekcija: genitiw (ewtl. z pśedchadajuceju prepoziciju)
- [3]
- kazusowa rekcija: datiw (ewtl. z pśedchadajuceju prepoziciju)
- [4]
- kazusowa rekcija: akuzatiw (ewtl. z pśedchadajuceju prepoziciju)
- [5]
- kazusowa rekcija: instrumental (ewtl. z pśedchadajuceju prepoziciju)
- [6]
- kazusowa rekcija: lokatiw (ewtl. z pśedchadajuceju prepoziciju)
- [!]
- Glědaj: Dolnoserbski a nimski model sady se ceło rozeznawatej! (pśir. stawnje pśikłady)
- [D!]
- Glědaj: Dolnoserbšćina ma hynakšy model sady (z datiwowym markěrowanim za cłonk sady, kótaryž jo w nimšćinje markěrowany z nominatiwom – pśir. stawnje pśikłady)
- A
- kazus: akuzatiw
- AA
- wašnja (wašni) cyna
- Abk
- skrotconka
- Adj
- adjektiw
- Adv
- adwerb/ adwerbialne wužywanje
- Adv-Ptz
- adwerbialny particip
- allg
- powšyknje
- alt
- pśi wužywanju rěcy zestarujucy abo zestarjete
- amtl
- amtski
- A-Ptz
- aktiwny particip
- arch
- archaiski, ceło zestarjete a se njewužywa
- ares
- powšyknje rezultatiwna wašnja cyna
- att
- atenuatiwna wašnja cyna
- Aug
- awgmentatiw, forma pówětšenja
- bel
- žywe, animatum
- B-Num
- łamkowy licbnik
- D
- kazus: datiw
- del
- delimitatiwna wašnja cyna
- derb
- gropna wašnja zwuraznjenja
- det
- determiněrowane werbalne jadnanje
- dial
- dialektalnje, njewótpowědujo standardnej rěcy
- dim
- werbalna diminutiwnosć
- Dim
- diminutiw, zdrobnjenje
- Dim²
- diminutiw, zdrobnjenje drugego stopnja
- disk
- diskontinuatiwna wašnja cyna
- D-Num
- numeral diferencěrowanja
- D-Pron
- demonstratiwny pronomen
- Du
- dual
- dur
- duratiw
- etw.
- něco
- euph
- eufemistiski
- evol
- ewolutiwna wašnja cyna
- exh
- ekshaustitiwna wašnja cyna
- f
- femininum
- fin
- finitiwna wašnja cyna
- FVG
- konstrukcija z funkcionalnym werbom
- frequ
- frekwentatiwny
- Fut
- futur
- G
- kazus: genitiw
- Germ
- germanizm (njewótpowědujo standardnej rěcy)
- G-Pron
- generalizěrujucy pronomen
- Hist
- 1. stawizny, historiski; 2. historizm: słowo se tak ako z nim wopisana wěc sama wěcej njewužywa
- H-Num
- numeral źělenja do połojcow
- hsat
- hypersaturatiwna wašnja cyna
- I
- kazus: instrumental
- imm
- imoderatiwna wašnja cyna
- Imp
- imperatiw
- Ind-Pron
- indefinitny pronomen
- indekl
- indeklinabelne
- indet
- indeterminěrowane, njewusměrjone
- Inf
- infinitiw
- ing
- ingresiwna wašnja cyna
- Interj
- interjekcija
- intr
- intransitiwny: Toś te werby njamgu wězaś akuzatiwny objekt
- ip
- imperfektiwny
- I-Pron
- interrogatiwny pronomen
- iron
- ironiski
- it
- iteratiwny
- K-Dim
- něžny diminutiw
- Kdmd
- źiśeca rěc
- K-Num
- kardinalna licba
- Koll
- kolektiwum
- Komp
- komparatiw
- Konj
- konjunkcija
- K-Pron
- komparatiwny pronomen
- kum
- kumulatiwna wašnja cyna
- lit
- literariska rěc, wustupujo w pismojstwje (nic w ludowej rěcy)
- m
- maskulinum
- männl
- muski, muskecy
- n
- neutrum
- N
- nominatiw
- n.akt.Präs.
- njeaktualny prezens
- NC
- Nowy Casnik
- Neg
- negacija
- Neg-Pron
- negaciski pronomen
- negr
- negatiwnje rezultatiwna wašnja cyna
- negw
- negatiwnje gódnośeca wašnja cyna
- O-Num
- ordinal
- p
- perfektiwny
- P
- wósoba
- Part
- partikla
- pejor
- pejoratiwnje, wótgódnośecy
- perdi
- perditiwna wašnja cyna
- perdu
- perduratiwna wašnja cyna
- p.H.
- paralelne jadnanje
- Pl
- plural
- Plt
- pluraletantum, wustupujo jano w pluralu
- poet
- poetiski
- Poss-Pron
- posesiwny pronomen
- pot
- potenciatiwna wašnja cyna
- P-Pron
- personalny pronomen
- P-Ptz
- pasiwny particip
- Präd
- predikatiw(um)
- Präp
- prepozicija
- Präs
- prezens
- Prät
- preteritum
- refl
- refleksiwny
- Refl-Pron
- refleksiwny pronomen
- R-Pron
- relatiwny pronomen
- sat
- saturatiwna wašnja cyna
- sem
- semelfaktiwny
- Sg
- singular
- Sgt
- singularetantum, wustupujo jano w singularje
- Subst
- substantiw
- Sup
- superlatiw
- tot
- totalitarna wašnja cyna
- tr
- transitiwny, pomina sebje akuzatiwny objekt
- übertr
- pśenjasony wóznam
- umg
- wobchadnorěcnje
- V
- wokatiw
- verbl
- zblědnjony wóznam, nejcesćej k lěpšemu konstrukcije z funkcionalnym werbom
- Vsubst
- werbalny substantiw
- weibl
- žeńskecy