Dolnoserbski pšawopis

Pśistupnje se płaśece pšawidła dolnoserbskeje ortografije a interpunkcije. Wuchadnišćowy tekst su wótpowědne knigły Manfreda Starosty w drugem nakłaźe z lěta 1982¹. Změny, ako bazěruju na nowych póstajenjach Dolnoserbskeje rěcneje komisije, su se wót sobuźěłaśerjow Serbskego instituta do teksta zaźěłali. Z kliknjenim na »woglědaś se pśeměnjenja« jo móžno, se dane stawizny změnow pokazaś daś. Dokradnjejše informacije wó wobźěłowanju teksta namakajośo w informacijach.

¹ Starosta, Manfred, Niedersorbische Orthographie und Interpunktion. Regeln. (2., bearbeitete Auflage). Domowina-Verlag: Bautzen/Budyšyn, 1982.

1.1.2.3.Pismik ó

N14

[schwalone 2006-02-18]

Pismik ó stoj w njeprefigěrowanych a njezestajonych słowach w akcentuěrowanych złožkach pó (twardych) konsonantach b, p, m, w, g, k, ch, jolic až žeden z tych konsonantow njeslědujo.

Pśikłady:

bóžy (ale: Bog)

pód (ale: pop)

módry (ale: mokšy)

wócy (ale: woko)

góletko (ale: gowjedo)

skócyś (ale: skokaś)

chóry (ale: chopiś).

Ku konsonantam, pśed kótarymiž njestoj žedno ó, słuša wušej togo welarne n (ako w konk). Toś ta regula N14 móžo se jano wobglědowaś ako zakładna regula za njezestajone słowa. Wóna zgubijo pśez slědujuce regule N14b, N14c, N14d w jasnje definěrowanych źělnych wobłukach swóju płaśiwosć.

N14a

[schwalone 2006-02-18]

Zgubijo złožka z ó pśez słowotwórbne procese abo pśez pśed nju stupjecu prepoziciju akcent, se ó weto wobchowa.

Pśikłada:

góla – za gólu

móliś – zamóliś – dozamóliś

N14b

[schwalone 2006-02-18]

W prepozicijoma pó a wó se ó pśecej wobchowa, a to njewótwisnje wót togo, z kótarym konsonantom slědujuce słowo zachopijo.

Pśikłady:

Beispiele:

pó droze

pó góli

pó mloko

wó syna

wó gusy

wó tebje

N14c

[schwalone 2006-02-18]

Prefiks (pśedzłožka) pó- ma pśecej ó, a to njewótwisnje wót slědujucego konsonanta.

Pśikłady:

pólaś

pótwardy

póbyś

N14d

[schwalone 2006-02-18]

Pla prefiksa (pśedzłožki) wó- wótwisujo rozsuźenje, lěc jawi se o abo ó, wót slědujucego konsonanta. Płaśi how regula N14.

Pśikłady:

woběliś

wopšašaś se

wochyśiś

wócakaś

wólažcyś

wósłabiś

N14e

[schwalone 2006-02-18]

Pśed ł žedno ó njewustupujo.

Pśikłady:

woł

wołoj

wołaś

wołapaś