Dolnoserbske wugronjenje

Pismik ‹w›

Pismik ‹w› se wugranja ako [w]/[u̯]

w zazuku pśed -oł- (nic pak, gaž jadna se wó prefiks wo-)

Pśikłady: wołaś, wołoj, woł

w zazuku pśed ‹a›, ‹e›, ‹ó›, ‹y› (pśir. wokale)

Pśikłady: waga, was, wence, wóda, wy

w mjazyzuku pśed ‹a›, ‹e›, ‹o›, ‹ó›, ‹u›, ‹y› (pśir. wokale)

Pśikłady: cejźawa, pópšawem, drjewo, nawóžeń, kśiwula, pjakarjowa, strowy

Pokazka: Mjazy wokalami móžo ‹w› w kupkach pismikow awo, awu, ěwu, owa, owe, owo, owu, uwa, uwo, uwu nime wóstaś. Wěcej wó tom: Kaulfürst 2019, b. 35.

‹u› w zacynjonej złožce (ako źěł diftonga)

Pśikłady: wobduwka

Pokazka: Połwokal [u̯] wugranja se pó ‹u› jano słabo.

Pokazka: Rozdźělne pisanje ako [w] resp. [u̯] symbolizěrujo jano wšakej funkciji ‹w›: W konsonantiskej funkciji (na pś. w słowje was) transkriběrujo se ‹w› w toś tom rozpokazowanju wó wugronjenju ako [w], we wokaliskej funkciji (w diftongach, na pś. w słowje blawkaś) pak pišo se [u̯]. Pśi tom jadna se wó cystu pisańsku konwenciju, wugronjenje jo identiske..

Pismik ‹w› se wugranja ako [ʊ̯]

‹a›, ‹e›, ‹ě›, ‹i›, ‹y› (pśir. wokale) w zacynjonej złožce (ako źěł diftonga)

Pśikłady: ptaškopawk, cewka, glěwki, piwko, zašywk

‹o› w zacynjonej złožce (ako źěł diftonga)

Pśikłady: row, šejcowka

Pokazka: Połwokal [ʊ̯] wugranja se w poziciji pó ‹o› jano słabo.

Pismik ‹w› se wugranja ako [wʲ]

pśed ‹ě›, ‹i› (pśir. wokale)

Pśikłady: wěc, wid, swětlik, kwisć

Glědaj teke: Palatalizacija.

gromaźe z ‹j› pśed ‹e›

Pśikłady: wjelk, cerwjeny, wjelebocnje

Glědaj teke: Palatalizacija.

Pismik ‹w› se wugranja ako [w] abo ako [wʲ]

pśed ‹j›‹a›, ‹j›‹o›, ‹j›‹u›

Pśikłady: wjasoło, pśežywjony, strowju

Glědaj teke: Palatalizacija.

Pismik ‹w› jo nimy

w zazuku słowa pśed konsonantami (z wuwześim pozicije pśed ‹j›)

Pśikłady: wlac, włosy, wron, wšykno, wześ

w zazuku morfema pśed ‹o›, ‹u› (nic pak pśed -oł-, jolic až njejadna se wó prefiks wo-)

Pśikłady: woglědaś, wokoło, wołupaś, dowokoła, wows, wucho, wupytaś, dowutopiś, nawuknuś

Pokazka: ‹w› pśed ‹o›, ‹u› móžo se fakultatiwnje realizěrowaś ako słabučke [h] (gl. bok nimskorěcneje Wikipedije wó zuku).